| Deyirlər ki, Harun ər-Rəşidin
Bağdaddakı sarayının
bağçasında rəngbərəng,
növbənöv güllər var imiş.
Dünyanın hər nöqtəsindən
ən gözəl çiçəklərin toxumunu gətirib bu
bağçada əkmişdilər. Amma
çiçəklərdən birini xəlifə
xüsusi sevirdi.
Həmin gül kolu çiçək açanda
qoca bağban onu dərib Haruna gətirir, Harun çiçəyi
ta solana kimi gözünün
qabağında saxlayır, ətrini
qoxlamaqdan doymurdu.
Bağbana tapşırıq vermişdi ki,
bütün güllər bir yana, bu çiçək kolundan xüsusi
muğayat olsun. Çünki bu gül
kolu ildə bir dəfə, özü də
cəmi bircə çiçək açırdı.
Qoca bağban xəlifənin
tapşırığına ciddi-cəhdlə əməl edirdi, çiçəyi istidən-
soyuqdan qoruyur, gecə-
gündüz qulluğunda dururdu.
Amma qorxan gözə çöp
batar, deyiblər. Xəlifənin
sevimli gül kolunun çiçəkləmə vaxtı gəlib-
çatanda bağban sübh tezdən
bağçaya gəldi ki, gülü dərib
Haruna təqdim etsin. Amma
gül koluna yaxınlaşanda
gözlərinə inanmadı. Bağda yuva salmış bir bülbül
çiçəyin ləçəklərini dimdiyi
ilə qoparıb yerə tökürdü.
Bağban qorxu və kədər
içində xəlifənin hüzuruna
gəldi, hadisəni ona danışdı. Harun qəzəblənmədi, yalnız
bunu söylədi: “Eybi yoxdur,
qoca. Heç kimin əməli
cavabsız qalmaz. Bülbül də
öz cavabını alar”.
Bu hadisənin üstündən bir müddət keçdi. Bağban isə
xəlifənin sevimli gülünü zay
etmiş bülbülü unutmadı,
onun əlamətlərini yadda
saxladı. Hərdənbir bülbülü
yenə bağçada görür, kənardan izləyir və
xəlifənin sözlərinin mənası
haqqında düşünürdü. Yenə
bir səhər bağçaya gələndə
gördü ki, həmin bülbülü iri
bir əfi ilan tutub. İlan quşu öz möhkəm gövdəsi ilə
sıxıb öldürmüşdü, indi də
onu udmaqla məşğul idi.
Qoca bağban bunu görən
kimi cəld özünü saraya
yetirdi, izn alıb Harunun hüzuruna gəldi, gördüyünü
ona danışdı. Xəlifə yenə
soyuqqanlılıqla dedi: “Bu iş
də belə qalmaz. Hər kəs
əməlinin əvəzini alacaq, ilan
da həmçinin”. Bağbanı fikir götürdü.
Xəlifənin bu sözünü də
sınamaq qərarına gəldi.
İlanın bülbülü ovladığı yeri
nişanlayıb, həmin gündən
ora tez-tez baş çəkməyə başladı. Güman edirdi ki,
ilanın yuvası həmin yerin
yaxınlığındadır. Gümanı
doğru çıxdı. Bir müddətdən
sonra bağban həmin yerdə
yenə həmin ilanı gördü. Bu dəfə fürsəti fövtə vermədi,
qulluq etdiyi bağçanın ən
yaraşıqlı bülbülünü
öldürmüş ilanın başını
əlindəki belin bir zərbəsi ilə
əzdi. Bu xəbəri xəlifəyə çatdırmağı da unutmadı.
Harun yenə onu dinlədikdən
sonra sakitliklə söylədi:
“Sənin də bu işinin əvəzi
verilər. Unutma, heç kimin
əməli cavabsız qalmaz”. Bağban fikir içində bağçaya
qayıtdı. Canını qorxu almışdı.
Xəlifənin xəbərdarlığı onu
möhkəm narahat edirdi. Bir
neçə ay ötüb-keçdi.
Əyanlardan biri öz qohumunu saray bağçasına
bağban təyin etdirmək
fikrinə düşdü. Amma bunun
üçün hazırki bağbanı aradan
götürmək lazım idi. Qoca
bağbanı şərləyib, xəlifənin gözündən saldılar. Harun ər-
Rəşid bağbanı hüzuruna
çağırtdırdı, onun haqqında
deyilənləri üzünə söylədi,
sonra fərraşlara əmr verdi:
“Aparın bunu zindana!” Fərraşlar qoca bağbanın
qollarından tutub
sürükləyərkən, son anda
üzünü xəlifəyə tutub haray
çəkdi: “Deyirdin ki, hər
kəsin əvəzi verilər. Sözlərin doğru çıxdı, bülbülün də,
ilanın da, mənim də əvəzim
verildi. Elə isə, sən də öz
aqibətini gözlə. Sənin də bu
əməlinin əvəzini verən
tapılar”. Xəlifənin başına sanki
qaynar su tökdülər.
Fərraşlara işarə verdi ki,
qocanı buraxsınlar. Sonra
bağbanın könlünü alıb, onu
əvvəlki işinə qaytardı, bağbana böhtan atan əyanı
isə cəzalandırdı.
|
