Kərtənkələləri təhlükədən çevik ayaqları və quyruğu qoruyur. Təhlükə anlarında düşmən onu quyruğundan tutanda kərtənkələ quyruğunu buraxır və qaçır. Quyruq bir müddətdən sonra bərpa olur. Bir kərtənkələ üçün quyruğunu itirmək asan deyil. Buna görə də, quyruğundan azad olmazdan əvvəl, o təhlükənin həyatı üçün nə dərəcədə böyük olduğunu qiymətləndirir. Quyruqdan imtina prosesi refleks deyil, beyin tərəfindən tənzimlənən hərəkətdir. Kərtənkələnin quyruğu qığırdaq, bağlar və əzələlərlə bir-birinə bağlanan bir neçə zonadan ibarətdir. Təhlükə yarandıqda, dərhal o hissədə əzələlər və bağlar kiçilir, parçalanır və quyruq ayrılır. Ayrılmış quyruq kiçilməyə və hərəkət etməyə davam edir, beləliklə diqqəti özünə yönəldir. Bu arada onun keçmiş sahibi təhlükədən uzaqlaşır. Yeni quyruq yarandıqda, quyruğun qırıldığı hissədə onurğa bərpa olunmur, yerində yalnız qığırdaqlar meydana gəlir. Buna görə, hər dəfə quyruğun bədəndən ayrılması daha yüksək hissədən olur. <
...
Читать дальше »
|
1. Dünyanın ən isti yeri ABŞ-ın Kaliforniya ştatında yerləşən "Ölüm vadisi" milli parkı planetin ən isti yeridir. Planetimizdə ən yüksək temperatur (56.7 selsi dərəcə) 1913-cü il iyulun 10-da məhz “Ölüm vadisi”ndə qeydə alınıb. 2. Dünyanın ən soyuq yeri Antarktidada Polar Yaylasının üst hissəsində temperatur ən aşağı 92.7 ° C-də düşə bilər, bu dərəcədə temperaturun düşməsi 2010-cu ilin avqustunda qeydə alınmışdır. 3. Ən çox əhalisi olan şəhər Əhalisinin sayına görə dünyanın ən çox əhalisi Çinin Şanxay şəhərindədir. Onun əhalisinin sayı 24,150,000-dir. 4. Ən az əhalisi olan şəhər Yalnız 842 vətəndaşı olan Vatikan şəhəri də dünyanın ən az əhalisi olan şəhəri və ən kiçik dövlət kimi tanınır. 5. Dünyanın ən varlı şəhəri Tokio dünyanın ən varlı şəhərlərinin sıyahısında yer alıb. 6. Ən yoxsul şəhər Yoxsul ölkə sayılan Konqo Demokratik Respublikasının Kinşasa şəhəri dünyanın ən yoxsul şə
...
Читать дальше »
|
23 iyul 1969-cu ildə Alma-Ata zooparkında Hindistanın baş naziri Cavaharlal Neru tərəfindən Qazaxıstana hədiyyə edilən yabanı Hind fillərinin ailəsində “Batır” adlı məşhur fil dünyaya gəldi. “Batır” adı rus dilinə tərcümədə "qəhrəman" deməkdir. Daha sonra Batır Karaqandada sirkə gətirildi və burada o qeyri-adi qabiliyyətini göstərərək dünyada məşhurlaşmağa başladı. Heyvanın bənzərsiz qabiliyyəti – onun məhz insan sözlərini deyə bilməsi idi. Batır asanlıqla insan kəlmələri söyləyirdi. Fil zooparkın işçiləri ilə ünsiyyət qururdu, hətta su istəyə bilirdi. Filin ilk qeyri-adi qabiliyyətini, zooparkın işçiləri gördülər. İlk dəfə fil 1977-ci ilin sonunda, Yeni il bayramı ərəfəsində danışmağa başladı. Bu əsl bir möcüzə idi: yemək və təmizlik zamanı zoopark işçiləri olduqca aydın şəkildə bu kəlmələri eşidirdilər: "Batır su içmək!", "Batır afərin!", "Batır yaxşıdır!" və s. Ağıllı fil özünü "mədəni" şəkildə təqdim edə bildi: "Mən Batıram!" deyirdi. Bundan əlavə, Batır i
...
Читать дальше »
|
1. Banan - buğda, düyü və qarğıdalıdan sonra dünyanın ən məşhur 4-cü qidasıdır. Hər il dünyada 100 milyarddan çox banan yeyilir. 2. Hər kəs bilir - banan ağacda yetişir. Amma əslində banan ağacı bir ot növüdür. Banan ağacı - qısa gövdəli və iri kökümsovlu hündür, bəzən də nəhəng otdur. Yeri gəlmişkən, banan dünyanın ən böyük ot bitkisidir. 3. Banan meyvə deyil, giləmeyvədir. 4. 95% banan ağacı Cənubi Asiyadan götürülmüş banan kolunun klonu sayılır. 5. Hazırda təxminən bananın 300-ə yaxın növü var, lakin onların əksəriyyəti qida üçün uyğun deyil. Yalnız 6 növ banan şirin və yeməli olur: Dondurma növü, Leydi Finger, Robusta, Racapuri, Maysur və Kavendiş. 6. Kavendiş - ən məşhur banan növü sayılır. Ötən əsrin ortalarında isə ən yeməli və daha dadlı banan növü məhz Qro-Mişel növü idi. Lakin demək olar ki, bu növ tamamilə məhv olmuşdur. Məhv olmasına səbəb isə "Panama xəstəliyi" adlı bir göbələk oldu. Təxminən 50 ildən sonra Kavendiş növünü də belə bir təh
...
Читать дальше »
|
Çörək tək qida deyil. Çörək bolluğun, rifahın rəmzidir. Bütün dünya mətbəxlərində bu və ya digər formada çörək var. Müxtəlif ölkələrdə çörəyi müxtəlif üsullarla, müxtəlif undan və müxtəlif formalarda hazırlayırlar. Arxeoloqların fikirinə görə, çörək 7000 il bundan əvvəl "icad" olunub. Çörəyi əksər hallarda buğdadan hazırlayırlar. Buğda möcüzəli bitkidir. Onun tərkibində karbohidratlar, zülallar, praktiki olaraq bütün əsas vitaminlər və minerallar var. Lakin müasir dövrdə buğda xüsusi emaldan keçir ki, nəticədə onun ən faydalı hissələri (taxılın qişaları, rüşeymi) atılır. Məhz belə emaldan sonra biz ağ un ("əla növ" un) əldə edirik. Bu undan ağ yumşaq çörək, bulkalar və s. dadlı məhsullar hazırlanır. Bu məhsullar çox dadlıdır, lakin onların faydası çox azdır. Daim ağ undan hazırlanmış çörək və s. un məmulatları yeyən insanda piylənmənin, mədə-bağırsaq sistemi xəstəliklərinin və s. pozulmaların riski artır. Təzə yumşaq çörək pis həzm olunur, bir çox hallarda kö
...
Читать дальше »
| |